Β. ΝΤΕΡΤΙΛΗΣ

Η ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΝΤΕΡΤΙΛΗ ΤΟΝ ΜΑΪΟ 1944 ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ

Ο στρατηγός Βασίλειος Ντερτιλής, που είχε αναλάβει πρώτος διοικητής των Ταγμάτων Ασφαλείας, τον Μάιο 1944 συνελήφθη από τους Γερμανούς, κατηγορούμενος για αντιστασιακή δράση. Το περιστατικό αυτό περιγράφεται στο νέο βιβλίο (σελ. 356-358) της Ιζαμπέλλας Παλάσκα "ΑΓΓΕΛΟΣ Ή ΔΑΙΜΟΝΑΣ" (εκδ. Λιβάνη), που ουσιαστικά είναι η βιογραφία του πατέρα της Γιάννη Βουλπιώτη:

Τον ζήτησε στο τηλέφωνο ο πρωθυπουργός Ράλλης και τον παρακάλεσε να πάει το ταχύτερο στο γραφείο του. Τον πήγε ο Σεργκέι με το αυτοκίνητο, αλλά δεν μπόρεσαν να περάσουν την είσοδο στον περίβολο των Παλαιών Ανακτόρων. Πάνω από δέκα στρατιωτικά φορτηγά και άλλα μικρότερα οχήματα των Γερμανών είχαν αποκλείσει όλο το συγκρότημα. Ήταν το μόνο κτίριο στην Αθήνα όπου επιτρεπόταν η έπαρση της ελληνικής σημαίας, χωρίς τη γερμανική δίπλα. Ήταν το ελληνικό κυβερνείο, η έδρα της ελληνικής κυβέρνησης, στην οποία κατά παραχώρηση δεν είχε ποτέ επιχειρήσει να εισέλθει κανένας Γερμανός απρόσκλητος. Μέχρι εκείνη τη μαγιάτικη ημέρα του ’44.

Ξαφνικά, κατέφθασαν στον περίβολο γερμανικά αυτοκίνητα από διάφορες μεριές και κατέβηκαν διμοιρίες των Ες Ες που εισέβαλαν στο κτίριο κι άρχισαν να ερευνούν ένα προς ένα όλα τα γραφεία. Εκτός από την έδρα του κατοχικού πρωθυπουργού, σ’ αυτό στεγάζονταν τα Υπουργεία Εσωτερικών και Εθνικής Αμύνης, η ανώτερη στρατιωτική διοίκηση και η διοίκηση των Ταγμάτων Ασφαλείας και άλλες υπηρεσίες. Η γερμανική υπηρεσία αντικατασκοπίας παρακολουθούσε επί ημέρες και δεν μπορούσε να εντοπίσει από πού γίνονταν εκπομπές ασυρμάτου, προφανώς προς τη Μέση Ανατολή. Έστελνε τα ραδιογωνιόμετρα που διέθετε πάνω σε αυτοκίνητα παραλλαγμένα για να ξεγελούν, άλλοτε ως ταξί και άλλοτε ως μικρά φορτηγά διανομής κρασιών, αλλά δεν κατάφερναν τίποτα, γιατί οι εκπομπές σταματούσαν μόλις αυτά πλησίαζαν στο Σύνταγμα. Ώσπου κάποια στιγμή εντόπισαν από πού γίνονταν οι εκπομπές: από το ελληνικό κυβερνείο. Τότε αποφάσισαν να σπάσουν την ασυλία των Παλαιών Ανακτόρων και να κάνουν έφοδο.

Βρήκαν τον ασύρματο σχεδόν να συνεχίζει τη μετάδοση σ’ ένα γραφείο στην πτέρυγα που χρησιμοποιούσε ως έδρα του το κατοχικό Υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Ακολούθησαν έρευνες και συλλήψεις, μεταξύ των οποίων του διοικητή των Ταγμάτων Ασφαλείας Ντερτιλή και του υπουργού Εσωτερικών Ταβουλάρη. Στα χαρτιά που έψαξαν πάνω στο γραφείο του Ντερτιλή ήταν και κάποια σημειώματα της Λέλας Καραγιάννη προς αυτόν, καθώς και άλλα ντοκουμέντα.

Η αναστάτωση ήταν πολύ μεγάλη. Ο Ράλλης ζήτησε να δει τον Άλτενμπουργκ, αλλά αυτός αρνήθηκε να τον δεχτεί πριν μάθει τι ακριβώς έγινε. Τότε ο Ράλλης σκέφτηκε να φωνάξει τον Βουλπιώτη.

«Δεν έχω και πλήρη εικόνα για το τι ακριβώς συνέβη». του είπε κάτωχρος ο πρωθυπουργός. «Πώς μπορείτε να βοηθήσετε, κ. Βουλπιώτη; Διότι ανάμεσα στα άλλα έχουν συλλάβει το διοικητή των Ταγμάτων Ασφαλείας και ένα μέλος της κυβερνήσεώς μου, τον υπουργό Εσωτερικών Ταβουλάρη. Μήπως μπορείτε να μιλήσετε στον φίλο σας τον κύριο Κλεμ να τους απελευθερώσει τουλάχιστον αυτούς;»

«Τον Κλεμ ας τον ξεχάσουμε. Έχει ανακληθεί δυσμενώς στο Βερολίνο. Χρειαζόμαστε κάποιον ανώτερο στρατιωτικό με επαρκή επιρροή και το μυαλό μου δεν πάει αυτή τη στιγμή σε κανέναν, ούτε καν στον στρατηγό Φέλμυ, τον ανώτατο στρατιωτικό διοικητή».

«Κάτι πρέπει να κάνουμε. Τι έχετε να προτείνετε;»

«Αφήστε πρώτα να μάθουμε πού είναι οι κρατούμενοι και μετά βλέπουμε».

Σκέφτηκε και πήρε στο τηλέφωνο τον Γκρέβενιτς. Αυτός αρχικά δίσταζε να του μιλήσει, αλλά στο τέλος τού έδωσε την πληροφορία που ήθελε: στο Χαϊδάρι.

«Στο Χαϊδάρι; Τι είναι; Εγκληματίες είναι και τους πήγαν στο Χαϊδάρι; Τι θα κάνουμε τώρα;»

«Περιμένετε, κύριε πρόεδρε. Εγώ δεν έχω κανέναν στα Ες Ες, ούτε βέβαια στο Χαϊδάρι που δεν έχω πάει ποτέ εκεί υπό οιανδήποτε ιδιότητα. Πρέπει να βρω κάποιον που να έχει αυτή τη δυνατότητα...»

Σκέφτηκε τον Τζιόμπεκ. Του τηλεφώνησε αμέσως και του είπε πως περνάει να τον πάρει, να βγει στα λουλουδάδικα. Πήγαν μαζί ως το Χαϊδάρι, αλλά ο διοικητής είχε διαταγή να μην επιτρέψει σε κανέναν να επισκεφθεί τον Ντερτιλή και τον υπουργό, είτε Γερμανό είτε Έλληνα παράγοντα.

Ο Βουλπιώτης περίμενε έξω από το γραφείο του διοικητή μέχρι να τελειώσει τις επαφές του ο Τζιόμπεκ. Στο διάδρομο κυκλοφορούσαν μόνο Γερμανοί και σχεδόν κανένας κρατούμενος, παρά για κάποια αγγαρεία. Καθώς καθόταν, τον πλησίασε ένας κρατούμενος με ριγέ στολή, που δεν τον γνώρισε αμέσως…

(Ο στρατηγός Β. Ντερτιλής και ο υπουργός Α. Ταβουλάρης τελικά οδηγήθηκαν στη Γερμανία, όπου και φυλακίστηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης).